بررسی رفتارهای جنسی در کودکان مبتلا به اتیسم

بررسی رفتارهای جنسی در کودکان مبتلا به اتیسم

فاطمه کیخایی

اختلالاتی که از اوایل زندگی شروع و تا پایان عمر باقی می¬مانند، اختلالات عصبی-تحولی نامیده می¬شوند. بر مبنای آخرین ویرایش تشخیص و آماری اختلال روانی، اختلال طیف اتیسم نوعی اختلال عصبی-تحولی همراه با مشکلات ارتباطی، رفتار های قالبی، علایق محدود و تکراری است و حدود 1 درصد از جمعیت عمومی را تحت تأثیر قرار می¬دهد که نسبت پسران بیشتر از دختران بوده و این نشانگر تفاوت جنسیتی در ابتلا به اختلال طیف اتیسم است. برخی از تحقیقات اخیر به تفاوت¬های جنسیتی در چگونگی پیدایش اتیسم پرداخته اند، اما نتایج مربوط به علت پیدایش چنین تفاوت های جنسیتی¬ای، متفاوت است. اگرچه تقریبا نیمی از افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، کم توان ذهنی بوده و مشکلات شناختی و ارتباطی بسیاری دارند، اما نقص در برقراری ارتباط چشمی جزیی از مشکلات اصلی ارتباطی غیرکلامَی این افراد، در ایجاد یک رابطه¬ی عاشقانه و جنسی می¬باشد. مشکلات جنسی به ویژه در هنگام بلوغ شروع و طی دوره¬های تحول مهارت¬های اجتماعی، حفظ می¬شوند که این موضوع فرد را در برابر نیازهای اجتماعی و برقراری رابطه عاشقانه و جنسی با چالش های فراوانی روبرو می¬کند برخی از مطالعات نشان می¬دهند که بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات طیف اتیسم همانند جمعیت عادی، به دنبال برقراری روابط جنسی و عاشقانه می¬باشند. با این حال، هنوز کلیشه¬ها و تابوهای اجتماعی زیادی درباره افراد مبتلا به اوتیسم وجود دارد، به¬طوری که تصور می¬شود که این افراد علاقمند به برقراری روابط اجتماعی و عاشقانه نبوده و یک فرد بدون میل و نیاز جنسی محسوب می¬شوند . بسیاری از پژوهش¬های مرتبط با تفاوت¬های جنسیتی افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، به موضوعات چندگانه¬ای در حوزه¬های اجتماعی، هیجانی و شناختی پرداخته¬اند و پژوهش¬های محدودی به¬طور مستقل، تفاوت¬های جنسیتی نوجوانان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم در حوزه¬ی مشکلات جنسی را مورد توجه قرار داده¬اند.
در راستای تفاوت¬های جنسیتی نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، مجموعه¬ی کوچکی از مطالعات نظام¬مند نشان می¬دهند که دختران مبتلا به اوتیسم در مقایسه با پسران، نقص ارتباطی کمتر و سازگاری بیشتری با گروه همسالان دارند. علاوه براین، به نظر می¬رسد که دختران از راهبردهای مقابله¬ای مانند: تقلید کردن مهارت¬های اجتماعی از همتایان عادی، بیشتر از پسران استفاده می¬کنند. در نتیجه در گروه مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم، دختران اجتماعی¬تر از پسران به نظر می¬رسند . اما در مورد رابطه¬ی جنسی، دختران مبتلا به اوتیسم سطح پایین¬تری از عملکرد جنسی را نسبت به پسران نشان داده و روابط جنسی در پسران بیشتر از دختران است. همچنین، دختران بیشتر از پسران در خطر سوء استفاده یا تجاوز جنسی قرار دارند . پژوهش های زیادی نشان داده¬اند که پسران مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در مقایسه با دختران، درگیر فعالیت-های جنسی انفرادی بیشتری هستند. اما در مقابل، دختران با وجود میل جنسی کمتر، به برقراری رابطه دونفره بیشتر از فعالیت جنسی انفرادی متمایل هستند. اگرچه افراد مبتلا به اوتیسم به دنبال تجربیات جنسی هستند، روابط عاشقانه و جنسی آن¬ها به مقدار قابل توجهی تحت تاثیر مشکلات ارتباطی، اجتماعی، مهارت¬های غیر کلامی و نشانه های تعاملی ظریف ذهنی ( به معنی درک احساسات، خواسته ها و وفاداری) می باشد. متاسفانه بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم آموزش¬های جنسی لازم را دریافت نمی¬کنند، در واقع این افراد به دلیل مشکلات و تابوهای اجتماعی شکل گرفته در ذهن مردم، کمتر احتمال دارد که اطلاعات مربوط به رفتارهای جنسی را از محیط و منابع اجتماعی اطراف دریافت کنند.
در اختلال اوتیسم تعامل اجتماعی نیز به شدت و به شکلی جدی آسیب می بیند. ممکن است در به کارگیری رفتارهای غیرکلامی متعدد مانند نگاه رودرو، حالت های چهره ای، اطوار و حرکات بیانی بدن، برای تنظیم تعامل و ایجاد ارتباط اختلال چشمگیری وجود داشته باشد. فقدان روابط عاطفی و اجتماعی در مبتلایان به اختلال اوتیسم بسیار قابل توجه و مختص این اختلال است . بی میلی به ایجاد رابطه با دیگران به طور عمده بر توسعه مهارت اجتماعی افراد اثر سوء می-گذارد و احتمالا منجر به فقدان روابط دوستانه با دیگران می شود، نتیجه اینکه فرد از نظر اجتماعی منزوی می شود و روابط مثبت بعدی وی با جامعه بعید به نظر می رسد، تحمل این موقعیت برای خانواده بسیار سخت است زیرا بر اجتماعی بودن کل خانواده اثر می گذارد .
با مرور تعاریف رفتار ماهرانه، به شش جنبه مهارت های اجتماعی اشاره می کند. مهارت های اجتماعی عبارتند از: مجموعه رفتارهای هدفمند، مرتبط با یکدیگر و متناسب با وضعیتی که آموختنی بوده و تحت کنترل فردی هستند. با توجه به این تعریف می توان گفت که مهارت های اجتماعی رفتارهایی هستند که تحول آنها می¬تواند به عملکرد موثر و مفید در اجتماع کمک کند. معمولاَ دانش¬آموزان با نیازهای ویژه در مهارت¬های اجتماعی پایه که برای روابط اجتماعی موفق حیاتی به نظر می رسند دچار مشکل هستند، این مهارت ها عبارتند از:ارتباط چشمی، توانایی ایجاد ارتباط چشمی با دیگران هنگام گوش دادن به سخن آنها و یا حرف زدن با آنها دست کم برای یک دوره زمانی کوتاه، حالات چهره، خندیدن، ابراز علاقه، فاصله اجتماعی، رعایت کردن فاصله مناسب نسبت به دیگران، چگونگی صدا، زیر و بمی صدا، وضوح گفتار، احوالپرسی با دیگران، آغاز ارتباط یا پاسخ گویی به احوالپرسی، گفتگو کردن، مهارت های محاوره ای مناسب سن، بیان احساسات، سوال کردن، گوش دادن، ابراز علاقه، پاسخ دادن به پرسش دیگران، بازی و کار کردن با دیگران، رعایت کردن مقررات، مشارکت، قول دادن، کمک کردن، نوبت گرفتن، تعارف با دیگران، قدردانی، ابراز تاسف، جلب توجه یا درخواست کمک، استفاده از راه های مناسب – حل تعارضات درونی، مهار پرخاشگری، فرو نشاندن خشم خود و تحمل خشم دیگران – آراستگی و بهداشت .
یکی دیگر از نقاط ضعف مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم علایق محدود و تکراری است که در دوره¬ی کودکی می¬باشد. اما با بلوغ و شروع نوجوانی می تواند تغییر شکل یافته و تبدیل به علایق جنسی شود و در نتیجه رفتار های جنسی در بزرگسالی را تعیین کند . علاوه بر این، بینش درست افراد نسبت به محرک¬های حسی در زمینه ی تجربیات جنسی، می¬تواند تا حدی بر کیفیت روابط جنسی آن¬ها اثرگذار باشد. برای مثال، لمس فیزیکی از سوی مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم یک تجربه ناخوشایند محسوب می¬شود. ارگاسم از طریق رفتارهای جنسی متفاوت، برخی از علایم اختلال طیف اوتیسم مانند مشکلات ارتباطی و دانش و امکانات کمتر برای داشتن روابط عاشقانه و جنسی، فرد را مستعد رفتارهای پیچیده و اختلالاتی مانند اضطراب، پارافیلیا و حتی مازوخیسم می¬کند .
از سوی دیگر، بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم، کم¬توان ذهنی نیز می¬باشند. مشکلات جنسی منحصر به فرد افراد کم توان دهنی، آن ها را نیازمند آموزش های ویژه¬ای در حوزه مسائل از جانب والدین و مربیان می¬کند، یکی از راه های بررسی مشکلات جنسی این افراد، استفاده از دیدگاه¬ها و نگرش های والدین و مربیان است. موضوع تمایلات جنسی افراد کم توان ذهنی و افراد با ناتوانی تحولی کلی، نسبت به گذشته مورد توجه بیشتری قرارگرفته است. با این وجود توجه کمتری به نیازهای منحصر به فرد مبتلایان به اختلال طیف اتیسم شده است .
با توجه به آنچه گفته شد افراد مبتلا به اتیسم نیز همانند افراد عادی حق برقراری رابطه عاشقانه و جنسی را دارند، همینطور والدین و مربیان نقش مهمی در حل مشکلات جنسی بلوغ و دوره نوجوانی مبتلایان به اتیسم دارا هستند. به علاوه افراد مبتلا به اتیسم آسیب¬پذیری بیشتری نسبت به سوء استفاده جنسی دارند.

منابع

• خنجری صدیقه، باستانی فریده، کمالی نهاد رضوان، حسینی آغا فاطمه. (۱۳۹۳). پیشگیری از سوء رفتار جنسی: آگاهی، نگرش و عملکرد والدین. نشریه پرستاری ایران. ۲۷ (۸۹) :۱۲-۲۰
• خنجری، صدیقه؛ باستانی، فریده؛ کمالی نهاد، رضوان، حسینی¬آغا، فاطمه (1393). پیشگری از سوء رفتار جنسی: آگاهی، نگرش و عملکرد والدین، نشریه پرستاری ایران، 27(89): 20-12.
• Swanson, L. J. (2014). Do the means justify the ends, or do the ends justify the means? Value protection model of justice. Reasoning.Personality and Social Psychology Bulletin, 28(8), 452-461.
• Wallace, JC., kass, SJ., Stanny, C. (2002). Cognitive Failures questionnaire revisited:correlates and dimensions. J Gen Psychol, 129(3),238-256.
• Mecacci, L., Righi, S., Rocchetti, G. (2004). Cognitive failures and circadiantypology. Pers Individ Differ, 37,107-113
• Wells A. (2002). Emotional disorders and metacognition:Innovative cognitive therapy. UK: Chi Chester.
• Slavian RE (2006). Educational psychology: Theory and practice.8th ed. New York: Pearson
• Aston, M. (2012). Asperger syndrome in the bedroom. Sexual and Relationship Therapy, 27(1), 73-79.

1400
آبان
24
دوشنبه 24 آبان 1400
2021
November
15

افزودن دیدگاه جدید

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
سوال امنیتی
سوال زیر برای جلوگیری ارسال اسپم می باشد، لطفا به آن پاسخ دهید. با تشکر
CAPTCHA ی تصویری
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید.