مشکلات حسی دانش آموزان مبتلا به اتیسم در مدرسه

شهراد ارجمند

معلمان و مجریان آموزشی بایستی مشکلات حسی این دانش آموزان را در مدرسه و کلاس درس بشناسند. شناخت مشکل حسی دانش آموزان، موجب اتخاذ تدابیر و روش هایی از سوی معلمان و مجریان آموزشی، جهت پیشگیری از مشکلات رفتاری آنها چون اجتناب کردن، عدم همکاری و قشقرق می شود.
• رفتارهای ناشی از تند حسی شنوایی
- حواسش به آسانی در کلاس، با صداهای محیط پرت می شود.
- در اکثر اوقات واکنش های افراطی به صداهای معمول نشان می دهد.
- واکنش های غیرقابل پیش بینی به صداها نشان می دهد.
- برای پیشگیری از صدا، حتی گاه صداهای خفیفی مانند تیک و تاک ساعت، دست ها را روی گوش می گذارد. با شنیدن صداهای محیط فریاد می زند و گریه می کند.
• رفتارهای ناشی از کند حسی شنوایی
- در زمانی که معلم یا دیگران، او را به طریق معمول مورد خطاب قرار می دهند، پاسخ به نام نمی دهد.
- به نظر می رسد به صداهای محیط مانند زنگ مدرسه و یا صدای معلم بی اعتنا است. به همین دلیل ممکن است در نوشتن املا و یا توجه به صحبت های معلم مشکل داشته باشد.
- برای تحریک خود ممکن است صداهایی با دست یا گلو ایجاد کند و یا اشیائی را به زمین یا روی میز بکوبد.
- به محیط های شلوغ و پر سر وصدا مانند زمین بازی یا سالن ورزشی علاقۀ افراطی نشان می دهد.
- ممکن است با دست به گوش های خود بزند.

• رفتارهای ناشی از بیش حسی بینایی
- در مقابل نورها آشفته می شود. به همین دلیل ممکن است از رفتن به سینما همراه دیگر دانش آموزان اجتناب کند.
- از قرار گرفتن مقابل آفتاب و یا آینه اجتناب می کند. به همین دلیل ممکن است از رفتن به اردو در فضاهای آفتابی و یا رفتن به استخر پرهیز کند.
- برای ممانعت از دیدن برخی چیزها، جلوی چشم را با دست می گیرد. به همین دلیل ممکن است با گذاشتن دست هایش روی چشم، از نگاه کردن به تصاویر رنگی کتاب خودداری کند.
- از مقابل درهای شیشه ای و پنجره ها به دلیل انعکاس نور عبور نمی کند و علاقه به نشستن کنار پنجره ندارد.
• رفتارهای ناشی از کُند حسی بینایی
- به طور مستقیم به نورها، لامپ ها و یا رنگ های تند خیره می شود و ممکن است به تکرار، چراغِ کلاس را روشن کند.
- به رفتن زیر آفتاب، نشستن کنار پنجره و خیره شدن به آینه ها و سطوح براق علاقه مند است.
- گاهی به گونه ای رفتار می کند که گویا آدم ها و محرک های پیرامونش را نمی بیند. بنابراین ممکن است به بسیاری از علائم و نشانه ها در فضای مدرسه، کلاس درس و یا کتاب ها که به آسانی در دیگران ایجاد توجه می کند، بی توجه باشد.
- در تمیز اشکال و محرک ها ممکن است ضعیف عمل کند. بنابراین به کمک فرم ها و رنگ ها باید وجه تمایز اشکال و یا محرک ها را به وضوح مشخص کرد.
- به اشیای نوک تیز و لبه دار زیاد دست می زند.
- ممکن است زیاد پلک بزند و یا با دست چشم هایش را مالش دهد.
• رفتارهای ناشی از تند حسی لمسی
- به دلیل دفاع های لمسی و اجتناب از لمس شدن توسط دیگران، از نشستن بین دو نفر و یا فضاهای تنگ پرهیز می کند. ممکن است اصرار به نشستن سر نیمکت و یا در یک صندلی جداگانه را داشته باشد.
- از انجام تکالیف آموزشی که در آن موارد لمسی مانند آب، رنگ، مواد غذایی، خمیر، خاک و نظیر آن می باشد اجتناب می کند.
- ممکن است از پوشیدن بعضی از لباس ها مانند یقه اسکی، جلو بسته، آستین مچ دار، کلاه و شال گردن خودداری کند.
- ممکن است در دستشویی مدرسه از صابون یا مایع به دلیل ویژگی لمسی آنها استفاده نکند.
- ممکن است به دردهای خفیف واکنش شدید نشان دهد.
• رفتارهای ناشی از کند حسی لمسی
- به نظر می رسد کنترلی بر رعایت فاصلۀ بین خود و دیگران ندارد. و به همین دلیل ممکن است به دیگران به تکرار برخورد کند و یا توجهی به تماس لمسی با دیگران نداشته باشد.
- ممکن است مداد، پاک کن، گوشه های کاغذ و سایر اشیا را در دهان بکند.
- در ساعات بازی و حیاط مدرسه ممکن است بسیار با دیگران برخورد کند. در صورت زمین خوردن و یا اصابت، واکنش طبیعی به درد نشان نمی دهد.
- در واکنش های شدیدتر گاهی رفتارهای خودآزاری از قبیل گاز گرفتن خود، سر را به دیوار کوبیدن، خود را به زمین مالیدن و عدم توجه به گرما و سرما نشان می دهد.
رفتارهای ناشی از تند حسی بویایی
- ممکن است به طور مکرر دماغش را بگیرد و یا با دست جلوی آن باد بزند.
- از نزدیک شدن به هم کلاسی ها و یا افراد به دلیل بوی خاصی که می دهند پرهیز می کند.
- شامۀ بسیار تیزی دارد و گاه بوهایی را حس می کند که ممکن است برای دیگران سخت باشد.
- در ساعات آموزشی به دلیل اجتناب از بو، ممکن است سخت به دستشویی مدرسه برود و یا از رفتن به آنجا به طور کامل اجتناب کند.
- از فعالیت ها و بازی هایی که از مواد بودار مانند رنگ ها و خمیرها تشکیل شده است اجتناب می کند.
• رفتارهای ناشی از کُند حسی بویایی
- ممکن است اشیا و اشخاص مختلف را بو کند و به همین دلیل به همکلاسی ها و معلم بسیار نزدیک می شود.
- ممکن است به منظور ایجاد بوی خاص، دست ها را به مواد و یا حتی آب دهان آغشته کند.
- ممکن است به فراوانی انگشت داخل دماغ کرده و آن را تحریک و یا دستمالی کند.
- ممکن است از دماغ نفس های تند بکشد.
• رفتارهای ناشی از تند حسی چشایی
- اکثر مواقع آب دهان روی زمین یا زیر میز می اندازد.
- از بسیاری از خوراکی ها و غذاها در مدرسه اجتناب می کند و یا ابتدا آن را با نوک زبان مزه می کند و یا ریزه خواری دارد.
- از نگاه کردن به تصاویر خوراکی هایی که به آن حساس هست اجتناب می کند.
- گاهی حالت تهوع و یا مشکل در بلع و قورت دادن را نشان می دهد.

• رفتارهای ناشی از کند حسی چشایی
- اشیا را بسیار زیاد در دهان می کند.
- مداد یا اشیا را لیس می زند یا می جود.
- انگشتش را می مکد و یا خوراکی هایی چون آدامس را به طور پیوسته از دهان درمی آورد و دوباره در دهان می کند.
- ممکن است به خوراکی های دانش آموزان دیگر چنگ بزند.
- به تصاویر خوراکی ها در کتاب خیره می شود و یا آنها را لیس می زند.
• رفتارهای ناشی از تند حسی حرکتی یا تعادل
- در زمان بازی زمانی که از او فعالیت های حرکتی خواسته می شود واکنش ترس نشان می دهد.
- به نظر می رسد در عبور از موانع، نرده ها، سطوحی چون چمن و سطوح لغزنده چون سرسره مشکل دارد. به همین دلیل ممکن است از شرکت در فعالیت های درآمیخته با حرکات تند اجتناب کند.
- نزدیک دیوارها قدم می زند و دو دستی به نرده ها می چسبد.
- وضع بدن و سر را به ویژه در زمان برگرداندن آن در یک حالت سفت و سخت نگه می دارد.
- به طور کلی علاقه ای به ساعات ورزش نشان نمی دهد.
• رفتارهای ناشی از کُند حسی حرکتی یا تعادل
- احساس نیاز و علاقۀ شدیدی به حرکت می کند.
- سر جایش در کلاس زیاد تکان می خورد و در فضاهای بازتر حرکات دورانی دارد.
- در حالی که به نظر می رسد خسته شده است، همچنان درگیر فعالیت های حرکتی است.
- به بازی هایی چون تاب، الاکلنگ و سرسره علاقه نشان می دهد.

مربیان و مجریان آموزشی بایستی در تدوین و اجرای برنامه های آموزشی به مشکلات حسی این گروه از دانش آموزان توجه نشان دهند. همچنین باید این نکته را در نظر داشته باشند که آنها همچنان که نقاط مشترکی در زمینه های حسی با یکدیگر دارند تفاوت هایی نیز دارند.

منبع
http://aspiewriter.com/2015/07/autism-in-school-how-do-sensory-issues-af...

1399
آذر
26
چهارشنبه 26 آذر 1399
2020
December
16

Add new comment

Plain text

  • No HTML tags allowed.
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Lines and paragraphs break automatically.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.